Ala şerife ciğer ne demek?

Türkçenin zengin deyim hazinesinde yer alan ve özellikle yöresel kullanımlarda karşımıza çıkan bu ilginç ifade, derin bir öfkeyi veya kin duygusunu mecazi bir dille anlatır. Kökeni ve anlamı üzerine farklı teoriler bulunan bu söz, dilin kültürel ve tarihsel katmanlarına dair ipuçları taşır.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Ala Şerife Ciğer: Anlamı ve Kökeni

"Ala şerife ciğer" ifadesi, Türkçede özellikle mecazi ve argo bir anlam taşıyan, köklü bir deyimdir. Genellikle bir kişiye karşı duyulan yoğun öfke, kızgınlık, kin veya nefreti ifade etmek için kullanılır. İfadenin tam anlamı, "Şerif'in ciğeri gibi olsun" veya "Şerif'in ciğerine yazıklar olsun" şeklinde düşünülebilir. Burada "ciğer", yaşam kaynağı, can, yürek anlamında kullanılmakta; "ala" ise "alsın" veya "olayım" anlamına gelen bir beddua/ilenci tamamlayan bir sözdür.

Kökeni ve Etimolojisi

Bu ifadenin kökeni kesin olarak bilinmemekle birlikte, Türk toplumunda özellikle Orta Anadolu ve Kayseri yöresine ait olduğu düşünülen bir beddua/ilenç kalıbıdır.
"Şerif" ismi, Arapça kökenli olup "şerefli, soylu" anlamlarına gelir. Burada belirli bir tarihi veya efsanevi kişiliği (örneğin, Hazreti Muhammed'in torunu Hazreti Hüseyin'in soyundan gelenlere verilen "şerif" unvanı) işaret ediyor olabileceği gibi, tamamen sembolik ve saygıdeğer bir isim olarak kullanılmış da olabilir. Beddualar genellikle en değer verilen şeyler üzerine kurulduğu için, "şerif" gibi kutsal/kıymetli addedilen bir ismin ciğerine beddua edilmesi, duyulan öfkenin şiddetini göstermek içindir.
Bir diğer yaygın teoriye göre, "Şerif" ismi, Kayseri yöresinde yaşamış gerçek bir kişi olabilir ve bu kişiye duyulan büyük bir kızgınlık sonucu söylenen bir söz, zamanla kalıplaşarak dilimize yerleşmiştir.

Kullanımı ve Bağlam

İfade, günlük konuşma dilinde, çok sinirlenilen bir durumda veya birine çok kızıldığında söylenir. Örneğin: "Ala şerife ciğer, beni o kadar kandırdı ki!" veya "Ala şerife ciğer o herifin!" gibi.
Bir beddua (ilenç) formunda olduğu için, söyleyen kişi, kin duyduğu kişinin ciğerinin (yani canının, özünün) "Şerif'in ciğeri" gibi olmasını, başka bir deyişle, onun da benzer bir acı veya kötü duruma düşmesini dilemektedir. Ancak zaman içinde anlamı biraz yumuşamış ve daha çok şiddetli öfkeyi vurgulayan bir ünlem halini almıştır.
Kullanımı yaşlı kuşaklar ve belirli yörelerde daha yaygındır. Günümüz genç nesli tarafından pek kullanılmaz.

Benzer İfadeler

"Ciğerini alayım" (sevgi veya öfke bağlamında)
"Canına yandığım" (öfke ifadesi)
"Ala gözünü seveyim" (sevgi/öfke karışımı)
"Anasının gözü" (argo, öfke)

Önemli Not

Bu ifade, kaba ve argo sınıfına giren bir sözdür. Resmi veya kibar ortamlarda kesinlikle kullanılmaz. Samimi ve eski dosta dayalı ortamlarda dahi, kullanıldığında sert bir öfke ifadesi olarak algılanabilir. Dil, kültürel mirasın bir parçası olarak bu tür ilginç deyimleri barındırır; ancak kullanırken bağlam ve muhatabı iyi değerlendirmek gerekir.

Sonuç olarak, "ala şerife ciğer", Türk halk kültüründen gelen, öfke ve kızgınlığı yüksek sesle ifade etmek için kullanılan renkli ve tarihi bir deyimdir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap